Dvadesetog oktobra obeleženo je 150 godina od rođenja jednog od najvećih srpskih komediografa Branislava Nušića (1864-1938).
Nušić se rodio kao Alkibijad Nuša u pravoslavnoj cincarskoj porodici Ljubice i Dorđa Nuša, u Beogradu, 20. oktobra (6. novembra) 1864. godine. Sa navršenih 18 godina je promenio ime i prezime u Branislav Nušić. Nakon završene gimnazije, studirao je pravo i diplomirao na Pravnom fakultetu u Beogradu. Iako je učestvovao u srpsko-bugarskom ratu 1885. godine, u pesmi „Dva raba“ je, kako su ocenili cenzura i sud, ismejao kralja Milana i njegovu ulogu u tom ratu, i pesnik je zaradio dve godine robije. Posle toga je, ipak, dobio državnu službu u konzularnom predstavništvu u Bitolju, a potom u Prištini. Iz prištinskog iskustva nastala su potresna „Pisma konzula“. Od 1900. je radio u Ministarstvu prosvete Srbije a potom je dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu i upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu.
Prvu komediju „Narodni poslanik“ napisao je 1883, kao devetnaestogodišnjak, a ona je prvi put igrana desetak godina kasnije. Napisao je oko 100 dramskih dela, uglavnom komedija. Nušić je u vreme Prvog svetskog rata rukovodio pozorištem u Skoplju u dva navrata, 1915. i nakon proboja Solunskog fronta, 1918. godine. Posle rata bio je upravnik Narodnog pozorišta u Sarajevu, a po povratku u Beograd izabran je za dopisnog a od 1933. za redovnog člana Srpske kraljevske akademije. Nušić ima spomenik u Beogradu, blizu Narodnog pozorišta, a njegovo ime nosi ulica koja spaja Terazije i Dečansku ulicu. Ima i ulicu u Smederevu, gradu u kojem je živeo u detinjstvu, a njegovo ime nose i ulice u Novom Sadu, Kragujevcu, Subotici, Obrenovcu, Soko Banji, Banji Koviljači, Ivanjici. Nušićevo ime nosi ulica u Sarajevu i Tuzli (Federacija BiH), u Prijedoru (Republika Srpska)…u Borovu i Mirkovcima (Hrvatska) i drugim mestima širom bivše Jugoslavije.
U čast jubilarnog 150. rođendana Nušića, Narodna biblioteka digitalizovala je najznačajnija ostvarenja ovog istaknutog komediografa i to dvadeset pet Nušićevih dela iz edicije Gece Kona, koja se nalaze u okviru zbirke „Digitalna Narodna biblioteka Srbije“.Četiri naslova imaju i mogućnost pretraživanja teksta, dok je u pripremi i opcija za pretvaranje teksta u audio snimak kako bi Nušićeva dela, po prvi put u celosti, bila dostupna slepim i slabovidim osobama.
Predstava „Knjiga druga“ po drami Branislava Nušića, u režiji Anđelke Nikolić, biće premijerno je izvedena u Narodnom pozorištu u Beogradu 20. oktobra, tačno na 150. godišnjicu rođenja velikog srpskog autora. To je biti centralni događaj revije „Nušiću u čast“, u okviru koje celog ovog meseca ansambli NP i gostujućih pozorišta iz Srbije izvode Nušićeve komade na sceni nacionalnog teatra. Uloge igraju Nela Mihailović, Zlatija Ocokoljić, Marija Bergam, Dušan Matejić, Srđan Karanović, Gojko Baletić, Bojan Krivokapić, Andreja Maričić, Danijela Ugrenović i Predrag Miletić. Stil međuratne epohe oživeli su scenograf Vesna Popović, kostimograf Olga Mrđenović i kompozitor Draško Adžić.
Premijerom predstave “Ujež” u pozorištu Slavija započelo je 18. novembra “Nušićeve dane”, u okviru obeležavanja 150. godišnjice rođenja velikog srpskog komediografa Branislava Nušića.
Adaptiranu verziju ove komedije režirao je Ivan Bekjarev, koji i igra, a partneri na sceni su mu Lepomir Ivković, Vesna Stanković, Dobrila Ilić, Iva Štrljić, Vesna Paštrović, Miljan Prljeta i Jelisaveta Karadžić. Manifestaciju je otvorio teatrolog dr Raško Jovanović, koji je govorio o delu velikog pisca, novinara, pozorišnog poslenika i diplomate Nušića. Tokom sedam dana, do 24. oktobra, na sceni ovog privatnog beogradskog teatra biće izvedeno sedam Nušićevih dela, a kurozitet je da su sve predstave rađene u produkciji Slavije. Pored “Uježa”, na programu su premijera “Opasne igre”, kao i predstave koje su već na repertoaru Slavije – “Kako vreme brzo prolazi”, “Vlast”, “Kirija” i “Amerikanac u Beogradu”.
(foto iz Fonda MPUS)